In de tentoonstelling
Openingswoorden
INGREEP EN OFFER
‘Tot U, lieve moeder, zing ik dit lied’
Geloof het of niet; de kunstwereld zit vol met rituelen. Eén daarvan is het, tijdens een vernissage, uitspreken van openingswoorden, het liefst loftuitingen door een bekende hogepriester der kunsten. Beter nog een kunstpaus. Paus Innocentius X, die door Diego Velázques en later door Francis Bacon gezeten in zijn ‘biechtstoel’ zeer verdienstelijk werd vereeuwigd, zou vermoedelijk een goede gegadigde geweest zijn. Echter meest voor de hand had nu gelegen de heer Gerard Reve daartoe te inviteren. Helaas is ook deze al geruime tijd ter ziele. Tot zijn nagedachtenis wordt al jaar en dag op 15 augustus, maria-ten-hemel-opneming, in Greonterp rond de klokkentoren bij Huize het Gras een fijn drankgelag aangericht.
Vandaag treed ik, ook communistenzoon, op als explicateur. Ik breng de werken ‘nader tot u’ en geef u graag uitleg bij de onverklaarbare gebeurtenissen en mystieke ervaringen waarop het kunstexhibitionisme het patent heeft.
‘Met wat ik vandaag preek is het precies als met het Evangelie: men dient het ernstig te nemen, maar niet al te letterlijk.’ parafraseer ik onze volksschrijver.
Kent u het vromaneffect, genoemd naar de hematoloog en dichter Leo Vroman?
Bij absorptie van eiwitten uit bloedplasma op een oppervlak komen de bewegelijkste eiwitten het eerst aan. Later worden ze verdrongen door minder bewegelijke eiwitten die een grotere affiniteit hebben met het oppervlak.
Tienke Zijlstra geeft met haar reusachtige fysieke tekeningen een bloedstollende inkijk in het vege lijf, dat zij met lijnrechte, constructieve hulp steun schenkt. Een ingreep die mij herinnert aan mijn 22-jarig stent-houderschap.
De lieve Leo (ook niet meer onder ons) dichtte:
‘Mens is een zachte machine,
een buigbaar zuiltje met gaatjes,
propvol tengere draadjes
en slangetjes die dienen
voor niets dan tederheid.’
Waarmee zij beiden, Leo en Tienke, Robert Schumanns credo volgen. ‘Licht laten schijnen in de diepte van het menselijk hart, dat is de roeping van de kunstenaar.’
In De Taal der Liefde schrijft Reve over een Mariabeeldje dat hij van zijn goede vriend Bert Boelaars uit Waalwijk kreeg. Hij wilde het in zijn bus plaatsen, maar dat pakte te wankel uit. Vastgemetseld belandde de Madonna in een schrijn van een Franse ruïnemuur. Overwoekerd door struiken en kruiden zou het volgens overlevering daar nu nog staan.
Lee Eun Young gelooft heilig in helende natuur, die zij dankbaar drenkt in was en kneedt tot kostbare, devote votiefbeelden gestoeld op inzicht.
De Reviaanse ‘Hoofdzaak is dat wij zuiverheid betrachten op eigen lichaam en geest, eerbied tonen jegens de Natuur, en lief zijn jegens dieren en vogels, gekooid of in vrijheid, die net als wij, in angstige barensnood, wachten op verlossing.’
‘Enkel met het hart kan men goed zien. Het essentiële is onzichtbaar voor de ogen.’ wist Antoin de Saint-Exupéry.
Laat de miswijn maar komen!
Marcel Prins
Recensie Ingreep en offer
Lees hier een beschouwing door Jurjen K. van der Hoek over de tentoonstelling van Tienke Zijlstra en Lee Eun Young in Kunstlokaal №8.